Ο Κύκλος του ΣΒΑΚ σε επισκόπηση

 

Τα βήματα :

Σύμφωνα με τις γενικές αρχές σχεδιασμού του ELTIS, η διαδικασία ανάπτυξης ενός ΣΒΑΚ, αποτελείται από 11 Βήματα οργανωμένα σε 4 Φάσεις.

1. Καθορισμός των Δυνατοτήτων για ένα Επιτυχημένο ΣΒΑΚ Στην αρχή της διαδικασίας σχεδιασμού, είναι αναγκαίο να καθοριστεί η δυνατότητα ανάπτυξης ενός επιτυχημένου ΣΒΑΚ. Αυτό εξαρτάται από πολλούς εξωτερικούς και εσωτερικούς παράγοντες που παρέχουν το γενικό πλαίσιο για τη διαδικασία σχεδιασμού και την εφαρμογή του σχεδίου.

2. Καθορισμός της Διαδικασίας Ανάπτυξης και του Πεδίου Εφαρμογής του Σχεδίου

Η διαδικασία σχεδιασμού των ΣΒΑΚ χρειάζεται προσαρμογή στις τοπικές συνθήκες. Αυτό περιλαμβάνει ως ένα κρίσιμο βήμα τον ορισμό του γεωγραφικού πεδίου εφαρμογής, το οποίο στην ιδανική περίπτωση θα πρέπει να εξετάζει τη «λειτουργική αστική περιοχή». Η συνεργασία των εμπλεκόμενων φορέων και η ενοποίηση των πολιτικών είναι δύο ακόμα πεδία τα οποία θα πρέπει να αντιμετωπιστούν σε αυτήν τη φάση η οποία ολοκληρώνεται με μια συμφωνία για το σχέδιο εργασιών και τον τρόπο διαχείρισης.

3. Ανάλυση της Κατάστασης Κινητικότητας και Ανάπτυξη Σεναρίων

Το τελευταίο βήμα για την καλή προετοιμασία του ΣΒΑΚ είναι η ανάλυση της υπάρχουσας κατάστασης κινητικότητας και η ανάπτυξη πιθανών μελλοντικών σεναρίων. Αυτό αποτελεί τη βάση για τον καθορισμό των στόχων με ορθολογικό και διαφανή τρόπο. Ως πρώτη δράση, είναι απαραίτητη μια διεξοδική ανάλυση των προβλημάτων και των ευκαιριών στον τομέα των αστικών μεταφορών και της κινητικότητας. Η δράση αυτή είναι ένα σημαντικό ορόσημο, καθώς τροφοδοτεί την ανάπτυξη διαφορετικών σεναρίων. Αυτά τα σενάρια βοηθάνε στην καλύτερη κατανόηση του πώς θα μπορούσε να μοιάζει η αστική κινητικότητα στο μέλλον.

4. Ανάπτυξη ενός Κοινού Οράματος

Η ανάπτυξη ενός κοινού οράματος αποτελεί ένα από τους ακρογωνιαίους λίθους του Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ). Το κοινό όραμα είναι εκείνο που θα θέσει τη βάση προσδιορισμού των στόχων και των μέτρων ενός ΣΒΑΚ.

Το όραμα μπορεί να γίνει ο οδηγός ενός ΣΒΑΚ εφόσον αυτό είναι ευρέως αποδεκτό τόσο από τους πολίτες όσο και από τους ενδιαφερόμενους φορείς.

5. Ορισμός Προτεραιοτήτων και Μετρήσιμων Στόχων

Το όραμα είναι μια σημαντική ποιοτική περιγραφή για το μέλλον που επιθυμούμε να έχουμε. Το όραμα από μόνο του όμως δεν αρκεί. Πρέπει να καθορίζεται από συγκεκριμένους στόχους, οι οποίοι υποδεικνύουν το είδος της αλλαγής που επιθυμεί η κοινωνία να έχει. Οι αλλαγές αυτές πρέπει επίσης να είναι μετρήσιμες, επομένως απαιτείται επιλογή κατάλληλων και μελετημένων στόχων που εστιάζουν σε επιλεγμένες περιοχές.

6. Ανάπτυξη Αποτελεσματικών Πακέτων Μέτρων

Η ανάπτυξη αποτελεσματικών πακέτων μέτρων αποτελεί τον πυρήνα της βιώσιμης αστικής κινητικότητας. Η ικανοποίηση των στόχων που έχουν προκαθοριστεί μπορεί να εξασφαλιστεί μόνο με κατάλληλα επιλεγμένα μέτρα. Η επιλογή των μέτρων θα πρέπει να βασιστεί σε διάλογο με τους βασικούς εμπλεκόμενους φορείς, να ληφθεί υπόψη η εμπειρία από άλλες περιοχές με παρόμοιες πολιτικές, να διασφαλιστεί ότι τα μέτρα αντικατοπτρίζουν το κόστος υλοποίησής τους και να αξιοποιηθούν στο μέγιστο δυνατό βαθμό οι συνέργιες μεταξύ των μέτρων. Ουσιαστικά, σε αυτό το στάδιο, τα μέτρα καθορίζονται ως απαντήσεις στα ερωτήματα: τι, πώς, πού και πότε; Ο προσδιορισμός των μέτρων (και των πακέτων μέτρων) είναι ένα σημαντικό ορόσημο στην ανάπτυξη του ΣΒΑΚ.

7. Συμφωνία για Σαφείς Αρμοδιότητες και Κατανομή Χρηματοδότησης

Στενά συνδεδεμένος με την επιλογή (πακέτων) μέτρων είναι ο καθορισμός σαφών αρμοδιοτήτων καθώς και η εκπόνηση σχεδίου δράσης και προϋπολογισμού. Είναι ένα βασικό μέρος του ΣΒΑΚ και απαιτεί την επίσημη έγκριση όλων των εμπλεκόμενων μερών. Ουσιαστικά, σε αυτό το βήμα χρειάζεται να απαντηθούν τα ερωτήματα: ποιος και πόσο;

8. Ενσωμάτωση της Παρακολούθησης και Αξιολόγησης του Σχεδίου

Η παρακολούθηση και η αξιολόγηση θα πρέπει να ενταχθούν στο σχέδιο ως βασικά εργαλεία διαχείρισης ώστε να παρακολουθούν τη διαδικασία σχεδιασμού και την εφαρμογή των μέτρων, αλλά επίσης να βοηθούν στην ανατροφοδότηση της εμπειρίας του σχεδιασμού, με σκοπό να εμπεδωθεί το τι λειτουργεί καλά και τι λιγότερο καλά και να δημιουργηθούν συγκεκριμένες περιπτώσεις βάσει τεκμηρίωσης για την ευρύτερη εφαρμογή παρόμοιων μέτρων στο μέλλον.

9. Υιοθέτηση ΣΒΑΚ

Το ΣΒΑΚ συνοψίζει τα αποτελέσματα όλων των προηγούμενων δραστηριοτήτων. Μετά από ένα τελικό έλεγχο ποιότητας, το έγγραφο, συμπεριλαμβανομένων των δράσεων και το σχέδιο του προϋπολογισμού, πρέπει να εγκριθεί επίσημα από τους πολιτικούς εκπροσώπους. Είναι επίσης σημαντικό να διασφαλιστεί ότι το σχέδιο είναι ευρέως αποδεκτό μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων και των πολιτών.

10. Διασφάλιση Ορθής Διαχείρισης και Επικοινωνίας (κατά την υλοποίηση του σχεδίου)

Μετά την έγκριση του Σχεδίου, ξεκινά η φάση της υλοποίησης. Καθώς το ΣΒΑΚ είναι ένα στρατηγικό σχέδιο, παρέχει ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο πρέπει να υλοποιηθούν οι δράσεις του ΣΒΑΚ, αλλά δεν προσδιορίζει με λεπτομέρεια πως τα διάφορα μέτρα θα εφαρμοστούν. Πρέπει να τονιστεί ότι η διαδικασία υλοποίησης, πρέπει να ακολουθήσει μια δομημένη προσέγγιση για να βελτιώσει τους στόχους και να σχεδιάσει, εξειδικεύσει, διαχύσει και ελέγξει την εφαρμογή των μέτρων. Αυτές οι κυκλικές διαχειριστικές διεργασίες θα είναι πολύ μικρότερες χρονικά συγκρινόμενες με τη φάση του σχεδιασμού και πρέπει να είναι αρκετά ευέλικτες ώστε να προσαρμόζονται σε νέα δεδομένα. Ταυτόχρονα θα πρέπει να γίνει προσπάθεια ώστε να ενταχθούν μέσα στο πλαίσιο λειτουργίας του οργανισμού που θα είναι υπεύθυνος για την εφαρμογή των μέτρων.